November-overdenking : hoe te leven?

Onafhankelijkheid is een waarde die hoog staat aangeschreven in onze cultuur, maar het is geen waarde in het evangelie. Onafhankelijkheid staat ook niet gelijk aan vrijheid. Jezus leefde in gemeenschap en was deel van een dorpscultuur. Dit valt o.a. op als Jozef en Maria Jezus zijn kwijtgeraakt voor verschillende dagen tijdens het Joods paasfeest (Lucas 2). Hoe kun je nu je kind verliezen, zeker als het dan nog eens de Messias is die je werd toevertrouwd? Ze waren deel van de dorpsgemeenschap, ze reisden samen. Er was een basisvertrouwen. Ze vertrouwden erop dat Jezus in goede handen was bij vrienden of familie. De cultuur waarin Jezus leefde was meer zoals deze van de bedoeïen[1].

De Bijbel leert ons de waarde van onderlinge afhankelijkheid en gemeenschap meer te waarderen dan deze van onafhankelijkheid. Er staat geschreven dat ‘we het leven dienen te verliezen als we het willen vinden’. Ons leven opbouwen rond iets anders dan onze eigen verlangens, job en doelstellingen is radicaal anders dan de waarden van onze huidige westerse cultuur. Zelfs onze architectuur is gebouwd rond individuele families en niet rond gemeenschap.

Voor vele stammenculturen, zoals indianen of Aboriginals, is hun maatschappij gebouwd rond het dorp. Individuele wooneenheden, zoals de tipi, zijn klein, en gebouwd rond een centrale gemeenschappelijke plaats waar de mensen eten, dansen, zingen en met elkaar praten. Het weelderige individualisme van onze westerse samenleving is geschiedkundig bekeken eigenlijk een recente evolutie.

Is deze evolutie niet doorgeslagen? Creëert het niet vaker leegheid dan volheid van leven? We zijn als maatschappij rijk, maar tegelijkertijd enorm eenzaam.

God roept de mens op in een leven in gemeenschap met anderen.

Eerder dan ons leven opbouwen rond de individualistische droom van een eigen huis met garage en tuin, kunnen we er ook voor kiezen om onze levens te bouwen rond Gods visie voor gemeenschap (community).

We mogen ook dromen.

Laat ons dromen over een ‘heilige’ gemeenschap middenin onze stedelijke woestijn. Misschien een cluster van enkele woningen in één en dezelfde buurt. We kiezen ervoor om ons leven toe te wijden aan God en elkaar. Sommigen komen uit de buurt, anderen kiezen er voor om speciaal naar deze buurt te verhuizen. Sommigen zijn afgestudeerd als dokter, misschien ook een advocaat of sociaal werker, of toch eerder een ondernemer? Sommigen hebben misschien geen diploma. Samen kiezen ze ervoor om hun gaven in te zetten voor het herstel en de opbouw van de buurt. Onze huisjes zijn klein, maar ze bevatten alles wat we nodig hebben. Want we werken grotendeels op de straat, op het plein, op de stoep, zwetend in het leren toepassen van de opstanding.
Ons leven in gemeenschap begint met een morgengebed, ’s avonds kunnen we samen eten. Eventueel is er een gemeenschappelijke keuken of eetzaal. Deze kan gebruikt worden om een gezond ontbijt aan te bieden aan de kinderen van onze buurt die in (kans)armoede leven.  Misschien zijn er ook enkele wasmachines die we delen, een speelzaal, een bibliotheek? Misschien één grote trampoline in plaats van elk een kleintje in ons eigen privé tuintje? Het is toch veel leuker om samen te spelen? Wat denk je van een kleine fitnessruimte voor onze jonge mannen die zo graag samen hun lichaam trainen om aan hun gezondheid te werken ? 

Het is een droom van een (dorps) gemeenschap die ervoor kiest om te delen, een plaats waar eigendom en privileges beschikbaar zijn voor iedereen. Een plaats op aarde waar we samen zoeken naar het ‘gemene best’.

Een leven samen vormgeven begint vaak eenvoudig met het creëren van ruimte voor gemeenschap. Hier spreken we dan over een fysieke plaats, maar ook over beschikbaarheid. Dat kan betekenen dat we ervoor kiezen om deeltijds te gaan werken zodat we voldoende beschikbaar zijn. Beschikbaarheid is de essentie om dakloze mensen welkom te heten voor een maaltijd, kinderen uit de buurt te helpen met hun huiswerk, eetbare tuinen aan te leggen op verlaten stukjes grond, en om samen in gebed te gaan. Soms moeten we wat snoeien in de rommel die onze tijd en energie inpalmt. De herfst is hiervoor het ideale seizoen. Misschien moeten we de tv wegdoen, misschien iets anders?

Als we neen zeggen tegen bepaalde zaken, komt er tijd, ruimte en energie vrij om ja te zeggen tegen andere zaken. En wees er maar zeker van, je zult je deze keuze niet berouwen.

Een journalist zei ooit tegen Moeder Teresa, “Ik zou nog voor geen miljoen dollar willen doen wat jij doet.” Ze antwoordde, “Ik ook niet”. We leven in gemeenschap met degene die lijden, omdat dit een deel van ons wezen is, Gods wezen. Daardoor geven we niet alleen leven aan anderen, maar wees maar zeker, het zal ons zelf ook enorm veel leven geven. Want wees nu eerlijk. Lijden we allemaal niet? Hebben we niet allemaal beperkingen?

Laat ons door deze keuzes de bazuin laten klinken. Een geluid van echte gemeenschap. Geen goedkoop geluid, maar een geluid van mensen die nederig onderweg zijn, samen leren in kwetsbaarheid  te groeien, te vallen en samen op te staan.

Leestips voor de maand november:

• Life together door Dietrich Bonhoeffer
• Why we live in community door Eberhard Arnold
• Community and Growth door Jean Vanier

Enkele boeiende en interessante projecten om op te volgen:

• Ark Gemeenschap: http://www.ark.vlaanderen/
• The Simple Way: http://www.thesimpleway.org/
• Iona Community: https://iona.org.uk/

Projecten in Kortrijk:

• Ark Gemeenschap in oprichting: https://www.facebook.com/groups/DeArk.Kortrijk/?fref=ts
• Cohousing Kortrijk: cohousingkortrijk.be

Bron: Dit artikel is deels gebaseerd uit een deel van het boek Common Prayer door Shane Claiborne en Jonathan Wilson Hartgrove

[1] Bedoeïenen zijn de nomaden van de woestijn. Nomaden zijn zeg maar zwervers, maar dan anders. Het zijn mensen zonder huis, die van daar naar daar reizen. Het zijn Arabieren, spreken Arabische dialecten en je vindt ze in Arabische woestijnen.