Beste Fien,
Een winterse brief, met hersenspinsels her en der.
Leven met het ritme van de seizoenen. In de koude winter lukt het me beter om helder en geconcentreerd te denken. Ik word minder afgeleid door alles wat er buiten gebeurt. Buiten heerst er rust, dus trek ik meer naar binnen toe, zowel thuis als in m’n hoofd. In die relatieve rust kunnen dingen gaan werken en uitkristalliseren. Toch is het goed om af en toe de koude buitenlucht op te zoeken. Zoals ik buiten duidelijk de dragende structuren van de bomen kan ontwaren, lijk ik zelf in de winter beter de hoofdlijnen in mijn hoofd te zien.
De voorbije winterperiode stelde ik me vele vragen over wie ik ben, wat ik doe, waarom ik het doe en waar dit toe leidt en wat we moeten aanvangen met die mooie, waanzinnige wereld…Ik besef dat een neerslachtigheid, een zwaar, angstig en onrustig hart me blijven achtervolgen. Weglopen heeft geen zin, want dergelijke zaken zijn als een schaduw, waar je niet van kunt weglopen. Blijf je toch weglopen, dan bekoop je dat met je leven.
Maar hoe kun je hier dan vrij van zijn?
Door het te omarmen en er door te gaan leven. Het is wat het is. De vragen mogen er zijn, moeten niet ‘opgelost’ worden.
Voor de oude monniken was de ontmoeting met jezelf en het inzicht in jezelf de voorwaarde voor de ontmoeting met God. ‘Wil je beseffen wie God is, leer dan eerst jezelf kennen.’ Wie niet inziet wij hij zelf is, zal zijn onbewuste wensen en verlangens, zijn verdrongen behoeften op God en de andere projecteren. En dan aanbidt hij zijn eigen beelden en komt niet in contact met de ware God. Zelfinzicht bevrijdt ons van onze eigen illusies, en daardoor krijgen we een heldere en onbevangen kijk op deze geheel andere realiteit. God blijkt dan niet meer een symbool van de eigen ziel, maar Hij verschijnt als de Werkelijke, doe ons tegemoet treedt. Dit geldt evenzeer voor de omgang met andere mensen.
Het is een oud inzicht dat het in het geestelijk leven essentieel is los te komen van de macht van de door emoties gevormde gedachten en de toestand van innerlijke vrijheid te bereiken. Daarbij gaat het er steeds weer om de gevoelens niet te beoordelen, maar ze eenvoudig weg toe te laten en te bekijken.
In plaats van weg te lopen van jezelf, voer het gesprek met jezelf. Er ligt een enorme kracht in de gebrokenheid, in de gevoelens, onze emoties,…Laat ze zijn zoals ze zijn en ervaar ze. De kracht van jezelf ligt in deze zwakheid. Liefde en gebrokenheid gaan in deze wereld altijd samen. Vanuit dit gegeven krijg je gezag, niet gebaseerd op macht, maar op levenservaring.
Je bent niet wat je doet, je bent niet wat je denkt, je bent niet wat anderen van je denken. De essentie is dat je in essentie sowieso geliefd bent. Vanuit dit geliefd zijn ga je leven.
Echte vrijheid is onbekend en daarom ook ongevraagd. Het is een vrijheid die veel verder en dieper gaat dan de vrijheid waar we over dromen. Het is een vrijheid die het diepste van je hart raakt, een vrijheid die niemand je kan ontnemen. Een geestelijke vrijheid.
Een geestelijke vrijheid is een vrijheid van concrete, politieke, economische en sociale toekomstverwachtingen, anderzijds een vrijheid om de innerlijke kracht die in je is geplant, te volgen waarheen dan ook, zelf wanneer dit lijden met zich meebrengt.
Het is een vrijheid die je in staat stelt om met beide benen in de wereld te staan, zonder door die wereld te worden gemanipuleerd.
Geestelijke vrijheid is iets helemaal anders dan vergeestelijkte vrijheid. De vrijheid die Jezus geeft, betekent niet dat onderdrukkers nu rustig kunnen blijven onderdrukken, dat armen arm kunnen blijven en hongerigen hongerig, omdat we in geestelijk opzicht nu toch vrij zijn. Een echte geestelijke vrijheid, een vrijheid die het hart van ons mens zijn raakt, moet op alle gebieden, fysiek, psychisch, sociaal en wereldwijd effect hebben. Ze wil overal zichtbaar zijn. Maar de kern van de geestelijke vrijheid is niet afhankelijk van de manier waarop ze zichtbaar wordt in de wereld.
Vrijheid behoort tot de kern van het geestelijke leven; niet alleen de vrijheid die ons losmaakt van de onderdrukkende machten die ons willen beheersen, maar ook de vrijheid om anderen te vergeven, hen te dienen en met hen een nieuwe gemeenschap te vormen. Kortom, de vrijheid om lief te hebben en zo in liefde aan een vrije wereld te werken.
Beste Fien, het is misschien nogal theoretisch, maar dat is niet erg. Door het op te schrijven, voel ik het stromen, in mij. En waar het stroomt, ontstaat leven. Dit leven was weg, nu is het terug. De rest zien we wel.
Ben ik vrij? Jazeker, het is aan mij om die vrijheid te claimen en van hieruit te gaan leven. Dit zal een levensproces zijn, maar o wat een boeiend en avontuurlijk.
Lieve groet,
Ywan
Geïnspireerd en gebaseerd op ‘Brieven aan Marc, Henri Nouwen’; het grote boek van de levenskunst , Anselm Grün
De Bazuin 