Opinie: verzoening

Zowel in onze samenleving, maar ook in de kerk(en) vinden we veel scheiding terug. Scheiding op vlak van ras, geaardheid, sociale status, theologische visie,…

Muren & ravijnen creëren verdriet en pijn. 

Martin Luther King Jr. sprak tot mensen die zichzelf christen noemen: “Het uur waar de scheiding meest duidelijk wordt is op zondagmorgen om 11h”, wanneer we samenkomen om God te aanbidden. Dit zou eigenlijk het uur moeten zijn waarbij we de grote en mooie diversiteit in Gods familie mogen aanschouwen.

We vinden vele verschrikkelijk bloedige bladzijden terug in onze christelijke geschiedenis, tijden waarin gelovigen slavernij rechtvaardigden, net als genocide, in naam van God, vaak gebaseerd op een dodelijke theologie. Anderzijds vinden we in de kerkgeschiedenis de prachtige verhalen terug van geloofsgemeenschappen die in donkere tijden een andere kant uitgingen, met gevaar voor eigen leven.
Tijdens het apartheidsregime in Zuid-Afrika besloot een gemeenschap van zwarte en blanke gelovigen samen te leven. Ze kochten een stuk land en woonden in gemeenschap, te midden van het apartheidsregime. Hun leven was in gevaar, ze werden bedreigd. Hun keuze om vriendschappen te sluiten was gebaseerd op hoe ze samen het koninkrijk van God zagen. Hun keuze was een bedreiging voor de samenleving en de kerk van toen, die gebaseerd was op kolonisatie en scheiding. Het kostte hen, veel, maar ze kozen het juiste deel.

Verzoening neemt verschillende vormen aan in verschillende contexten, en in verschillende tijden. Er zijn prachtige verhalen van katholieken en protestanten in Noord-Ierland, Hutus en Tutsis in Burundi,…die samen gemeenschappen startten. Deze gemeenschappen zijn een profetisch getuige en een genezende zuurdesem in een wereld doorzeefd van scheiding, racisme, vooroordelen en haat. Gisteren nog zagen we een prachtig staaltje van liefde en toenadering in Rotterdam. De christelijke initiatiefnemers willen het signaal afgeven dat moslims in Rotterdam in vrijheid en veiligheid hun geloof kunnen belijden. Liefde om niet, zonder iets terug te verwachten. Prachtig toch.

Als wij van verzoening een doel maken wil dat niet zeggen dat we de waarheid in pacht hebben. Ons gebed voor verzoening begint met besef en een bekering. Vanuit onszelf is verzoening onmogelijk. Met God is alles mogelijk. En het is niet iets wat we enkel geloven, we kunnen het alvast in de geschiedenis terugvinden. Maar we moeten de stap zetten.

We zijn nog niet volledig bewust van de ongelijkheden & onrechtvaardigheden in onze eigen gemeenschappen. Dit besef en begrip is absoluut essentieel als we God’s vertegenwoordiger willen zijn op vlak van verzoening.We moeten de realiteit onder ogen zien: hier bij ons, maar ook moeten we de verhalen omhelzen van mensen overal ter wereld.

Het herdenken van de reformatie is een prachtig moment om onze houding te onderzoeken naar andere christelijke denominaties. Blijven we als gelovige en denominatie zoeken naar de verschillen, om deze in stand te houden? Was dat het doel van de reformatie? Of kunnen we samen in een open en respectvol traject stappen waarbij we elkaar leren begrijpen, respecteren en waarderen?

Het wordt tijd dat de volgelingen van Jezus mee ‘aan boord gaan’ van deze profetische tocht richting wereldwijde transformatie en verzoening.

Verzoening begint op kleine schaal. Het begint in onze woonkamer en rond onze keukentafel. Verzoening zal nooit zichtbaar worden in onze kerk, als het niet eerst zichtbaar wordt in ons huisgezin.
Hoe moeten we het aanpakken? Welke richting moeten we uit? Hoe gaan we daar geraken? Deze vragen kunnen ons alvast helpen om hierover te reflecteren:

• Hoe verzoenen we ons met onze buren?
• Hoe verzoenen we ons met onze collega’s en mensen uit de kerk en deze van een andere kerk?
• Hoe reageren we op zaken die dagelijks gebeuren of tendensen in de samenleving?
• Hoe gaan we om met de verschillen en de spanning hier rond?
• Hoe omarmen we diversiteit in onze gemeenschappen?
• Hoe gaan we om met mensen uit andere landen die een onfair loon krijgen om onze kleren te maken?

Verzoening gaat over hoe we ons gedragen, zelfs nadat vergeving en rechtvaardigheid plaatsvonden. Het gaat over het dieper graven in een relatie met een andere. Een afwezigheid van vijandigheid is mogelijk zonder een geestelijke dimensie, maar verzoening niet.

Verzoening is enkel mogelijk als we het primair benaderen als een spiritueel proces waarbij een houding van hoop in het verzoenende werk van Christus EN een engagement  nodig is om dit soort van verzoende gemeenschap te zijn en te verkondigen.

Het is een bijbels concept dat gegrond is in het verzoenende werk dat Jezus deed. Het is een holistische, mysterieuze en ten diepste bijbels concept. Het brengt ons in het groter plaatje van Gods werk in deze wereld. Daarbij kan deze definitie helpen:

Verzoening is een steeds durend geestelijk proces waarbij zowel vergeving, bekering en rechtvaardigheid betrokken zijn. Deze herstellen gebroken relaties en systemen tot Gods originele intentie voor de ganse schepping om te bloeien.

Theologie speelt hier een belangrijke rol in, zowel positief als negatief. Onze theologie (Godsleer) informeert onze antropologie (studie van de mens) die op zijn beurt onze sociologie (hoe onze relaties samengaan in de maatschappij) beïnvloedt. Om het anders te zeggen: Wat wij geloven over God, zal ons zeggen hoe we mensen zien, en hoe we mensen zien zal bepalen hoe we gemeenschappen en maatschappij zien die we creëren.

Verzoening staat niet gelijk aan een éénheidsworst worden. Verzoening komt voort uit wat we terugvinden in Gods woord: We moeten ons opnieuw verzoenen en her-engageren met het Goddelijke mandaat uit Genesis, zodat alle families op aarde gezegend kunnen worden. We hebben onze verschillen nodig om zo Gods glorie te reflecteren, dit is onze missie als mensheid. Op pinksteren liet God de scheidingsmuur neervallen. Een nieuwe mensheid begon! Zetten we dit proces verder?

Laat ons de weg van verzoening gaan. Een weg in respect voor de veelkleurigheid van God en zijn schepping.

Vandaag herdenken we Rosa Parks. Rosa wou haar zitje in de bus niet afstaan aan een blanke Amerikaan. Ze was het zo beu om vernederd te worden. Ze vloog de gevangenis in, maar door deze actie zette ze een ganse beweging in gang tegen de scheiding. Kleine daden, met grote gevolgen. Prachtig

Gebed: Jezus, als we naar uw leven kijken zien we dat verzoening altijd een kostprijs heeft. Of we nu jong of oud zijn, sterk of zwak, rijk of arm, voorzie ons van de overtuiging dat verzoening de prijs waard is. Amen

Interessante lectuur over verzoening: 

• Roadmap to Reconciliation van Brande Salter Mcneil
• Let Justice roll donw van John Perkins
• No future without forgiveness van Desmon Tutu
• Mirror tot the church door Emmanuel Katongole
• Grace Matters door Chris Rice