Net als vorig jaar maakte ik gebruik van het aanbod van CCV om een retraite in Orval mee te maken. De voorbije week bracht ik dus door in het prachtige kader van de Trappistenabdij. Het was er stil en ook groots, maar dan groots in eenvoud.
Het domein van de abdij is immens groot, maar wat ik er zo bijzonder aan vind is zijn eenvoud. De architectuur, kleuren, vorm & omgeving zijn groots, maar een soort grootsheid die niet uitpakt in grandeur, maar in sobere schoonheid vol symboliek. De kerk is groot, maar een beeld vind je er niet. Geen kakafonie van duur goudwerk of historische schilderijen. Ook de gebedsdiensten bevatten dezelfde eenvoudige ingrediënten. Geen wierook of overdreven buitenkant. Eenvoudige gezangen (psalmen), de dagelijkse lezingen en een nederig gebed.
De grootsheid zorgt voor een natuurlijke eerbied voor ‘het grotere’. De abdij, omgeving en de werking brengt je ook terug in de geschiedenis en zorgt zo voor een automatische verbinding met de rijke traditie van het christelijke geloof, die we al te vaak overboord (willen) gooien.
De sporen van de historische vervolging door de eeuwen heen vind je terug in de ruïnes, die naast het ‘nieuwe’ klooster te vinden zijn. De restanten van het oude klooster, afgebrand tijdens de Franse Revolutie. De brandsporen zijn duidelijk zichtbaar. Het ‘nieuwe’ en het ‘oude’ zijn beide noodzakelijk als we willen leren. De ruïne doet me beseffen dat ‘zekerheid’ en ‘veiligheid’ iets anders zijn dan ‘de vrede’, waar de bijbel over spreekt. Je wordt geconfronteerd met het vergankelijke. Het doet je ook reflecteren over je eigen houding als gelovige en als gelovige in het rijke westen. De fragiliteit van het leven voelde ik letterlijk in mijn lichaam, het overspoelde me.
Gebouwen & kerken zijn slechts een buitenkant, laat ons de focus daar niet te veel op leggen. Welke torens van Babel denken wij vaak te bouwen? Ook als persoon of als gemeenschap moeten we beseffen dat we niet ‘de belangrijkste’ zijn.
Ik wil graag meer worden zoals de monniken, ik hoop dat de kerk ook deze houding mag aannemen. Onze plaats vinden, ons eigen ritme in het geheel ontdekken. Beseffende dat het niet om zekerheid of veiligheid draait, en ook niet om de buitenkant. Beseffende dat we slechts een radertje in een geheel zijn en niet ‘de kern’. Zijn we vaak niet bezig met de tradities, waar wij van denken dat ze moeten blijven bestaan, in stand te houden? Dit kan een traditioneel kerk gebouw zijn, een soort kerk die we in gedachten hebben, een project, een traject,…?
Laat de mystieke geest waaien op de weg die we als mens gaan. Laat ons die weg samen gaan en al te veel ballast overboord gooien.
We moeten oppassen om ons niet te laten meegaan op de golven van de heersende drukke cultuur. Dit besefte ik ook aan mijn eigen hoofd en lichaam. Het tempo die ik aanhoud in het dagelijkse leven is niet het ritme waar ik bij openbloei, dit is een blijvende leerschool. Ik moest me echt aanpassen aan dit andere en gezonde ritme.
“Als je bidt, houdt dan de hele wereld in je liefde geborgen. Aelred, monnik uit de 12de eeuw.”
Op donderdag besloot ik om het openingsgebed mee te maken om 5h ’s morgens. Eventjes lastig om het bed uit te komen. Maar zo de moeite waard. Een wonder, gratis en voor niets. De sterrenpracht, niet te overzien. De rust, kalmte… De wereld slaapt nog, mijn hoofd ook. Op dat moment ben je veel ontvankelijker voor de schoonheid en het gebed. Geen gebed met grote woorden, maar een vreugde diep vanbinnen zonder woorden.
Wat ik opnieuw meeneem uit Orval is de leerschool van de eenvoud. Tegen de cultuur in, maar o zo helend.
Dinsdag starten we met ons ‘buurtgroepje’ om samen door het boek te gaan van Jos Douma: ‘Verlangen naar het goede leven: samen lezen, samen delen, samen eten.’ Er gewoon zijn voor elkaar in eenvoud. Dat is al meer dan genoeg. Ik kijk er naar uit.
De Bazuin 